بررسی و واسنجی ضریب منطقه ای کریگر در حوزه ایران مرکزی

سیل یکی از مهم ترین عوامل تهدید انسان، سرمایه و امکانات بشری محسوب شده که در ایران به دلیل اقلیم و توپوگرافی خاص، بویژه بارندگی با پراکنش زمانی نامناسب، به وقوع می پیوندد. دسترسی به مشخصاتی همچون دبی اوج و حجم سیلاب، که در مباحث هیدرولوژی و طرح های مختلف مرتبط با آب نقش اساسی دارند، در صورت ثبت آمار هیدرومتری در حوزه، امکان پذیر خواهد بود. در این میان، فرمول های تجربی از جمله روش هایی هستند که در حوزه های فاقد آمار برای تخمین دبی حداکثر سیل بکار میرود. بنابراین در این تحقیق آمار مربوط به دبی حداکثر لحظه ای در 29 ایستگاه هیدرومتری واقع در حوزه ایران مرکزی طی سال های 86-1344 جمع آوری شد و در هر ایستگاه با استفاده از روش عصبی-فازی، بازسازی نواقص آماری صورت گرفت. در مرحله بعد با استفاده از توزیع های آماری اقدام به برآورد دبی های سیلابی با دوره بازگشت های مرتبط با عملیات آبخیزداری گردید و پس از تعیین دبی اوج در هر ایستگاه، واسنجی ضریب منطقه ای فرمول تجربی کریگر صورت پذیرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که ضریب منطقه ای کریگر دارای مقادیر پائینی در حوزه مذکور بوده و همچنین رابطه ای بین دبی حداکثر لحظه ای با مساحت حوزه بالادست در هر ایستگاه وجود ندارد. لکن می توان بر حسب همجواری ایستگاه های مطالعاتی در زیرحوزه های ایران مرکزی، بازه خاصی را برای ضریب مذکور بیان نمود. همچنین با استفاده از آماره mape، میانگین درصد خطای مطلق روش کریگر در برآورد دبی سیلابی در کل سطح حوزه ایران مرکزی 85/54 درصد بدست آمد.